Reumatoïde artritis (RA)
Misschien heb je net te horen gekregen dat je reumatoïde artritis (RA) hebt, ken je iemand met RA, of wil je er gewoon meer over weten. Het is een ziekte die voor veel mensen onbekend is, en dit terwijl er toch veel informatie over te vinden is. Zoveel zelfs, dat het makkelijk is om verloren te raken. Daarom geven we je hier wat algemene informatie. Wat is reumatoïde artritis (RA)? Wat gebeurt er in het lichaam? Waarom is het belangrijk dat iemand die RA heeft dat snel te weten krijgt?
RA is een ziekte waarbij de eigen afweer gewrichten aanvalt. Normaal helpt je afweer je juist te beschermen tegen bacteriën en virussen. Door deze aanvallen ontstaan ontstekingen, wat kan leiden tot pijn, stijfheid en bulten. Wat er precies voor zorgt dat iemand RA krijgt is nog niet bekend.
Op dit moment is er nog geen genezing mogelijk maar zijn er wel behandelingen die de klachten kunnen verminderen. Om beter te kunnen omgaan met de ziekte is het belangrijk dat mensen de ziekte begrijpen. Als men weet wat er in het lichaam van iemand met RA gebeurt kunnen de tekenen van RA ook beter worden herkend. Het is belangrijk die tekenen met een arts te bespreken. Samen met de arts kan dan besproken worden of een behandeling nodig is en welke behandeling daar dan het beste bij past. Zo werkt men samen aan een aanpak die het leven met RA makkelijker maakt.
RA begint vaak in de kleinere gewrichten, zoals die in je handen en voeten. Een gewricht is de plek waar twee of meer botten samenkomen. Bij RA raakt de binnenkant van het gewricht, het zogenaamde synoviaal membraan, ontstoken en verdikt. Dit veroorzaakt pijn, stijfheid en het dik worden van ontstoken gewrichten. Naarmate de ziekte erger wordt, kunnen ook grotere gewrichten zoals je knieën, schouders en heupen worden aangetast.
RA is niet alleen een gewrichtsziekte, het kan ook andere delen van het lichaam aantasten zoals weefsels, organen en bloedvaten. Dit wordt een systeemziekte genoemd. Zo kunnen mensen met RA bijvoorbeeld last krijgen van vermoeidheid, problemen met de huid, longen of het hart krijgen, en soms zelfs oogklachten krijgen. Daarom is het belangrijk dat patiënten snel weten dat zij deze ziekte hebben en daarvoor een behandeling krijgen. Door de ziekte vroeg aan te pakken, kan schade aan gewrichten en andere delen van het lichaam voorkomen worden. Bovendien helpt een snelle start van de juiste behandeling om pijn en andere klachten onder controle te krijgen.
De klachten van RA
RA kan zich op verschillende manieren uiten. De ziekte heeft niet alleen invloed op gewrichten, maar kan ook andere delen van het lichaam beschadigen. In het begin kunnen de klachten vaag zijn, maar het is belangrijk om ze op tijd te herkennen en serieus te nemen. Dit zijn de meest voorkomende tekenen van de ziekte:
- Stijfheid: die weken kan aanhouden.
- Dikke, warme en gevoelige gewrichten: vaak in de handen en voeten.
- Ochtendstijfheid: moeite om gewrichten te bewegen bij het opstaan.
- Vermoeidheid: men kan zich vaak moe en slap voelen, zelfs zonder veel inspanning
RA veroorzaakt vaak ontstoken gewrichten aan beide kanten van het lichaam. Als bijvoorbeeld een gewricht in de rechterhand ontstoken is, is hetzelfde gewricht in de linkerhand waarschijnlijk ook ontstoken. RA kan elk gewricht aantasten, maar het begint meestal in de gewrichten van de handen, polsen, voeten of knieën.
De klachten van RA kunnen per persoon verschillen. Bij sommige mensen blijven de klachten mild, terwijl anderen ernstigere of vaker klachten hebben. De ziekte kan ook klachten veroorzaken in andere delen van het lichaam, zoals de ogen, longen, hart of bloedvaten.
RA is een langdurige ziekte, dat wordt ook wel een chronische ziekte genoemd. Als de klachten niet op tijd worden opgemerkt, kunnen ze erger worden en de gewrichten beschadigen. Daarom is het belangrijk dat een arts de ziekte snel herkent en behandelt. Hoewel RA niet kan worden genezen, zijn er medicijnen die de klachten verminderen. Met de juiste behandeling kan men dagelijkse activiteiten makkelijker uitvoeren en de ziekte onder controle houden.
Wie krijgt RA?
Iedereen kan RA krijgen, maar sommige mensen hebben een hoger risico. De volgende zaken spelen daarbij een rol.
In Europa hebben ongeveer 3 miljoen mensen RA, waarvan 80.000 in België en ongeveer 277.000 in Nederland7.
RA komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen8.
De ziekte begint meestal tussen de 30 en 50 jaar.
Waarom is snelle behandeling belangrijk?
RA is een chronische ziekte. Zonder behandeling kunnen de klachten erger worden en leiden tot blijvende schade aan de gewrichten9. Vroege herkenning en behandeling zijn daarom erg belangrijk. Medicijnen kunnen ontstekingen en de pijn verminderen, waardoor men dagelijkse activiteiten weer makkelijker kan doen.
Hoe bereid je als patiënt een gesprek met je dokter voor?
Een doktersbezoek kan soms snel voorbijgaan, maar met een goede voorbereiding kun je het meeste halen uit de tijd die de arts voor jouw beschikbaar heeft. Het is belangrijk om je arts duidelijk te vertellen hoe RA invloed heeft op jouw dagelijks leven. Hier zijn enkele tips om je doktersbezoek zo nuttig mogelijk te maken:
- Houd bij welke klachten je hebt: schrijf op hoe je je voelt, welke pijn je hebt en of er iets is veranderd sinds je laatste bezoek.
- Wees duidelijk: vertel waar en wanneer je pijn hebt en hoe dit invloed heeft op je dagelijks leven.
- Maak een lijst van medicijnen: schrijf op welke medicijnen je inneemt en welke behandelingen je eerder hebt gehad.
Welke vragen kun je stellen?
Als je goed voorbereid bent, kun je samen met je arts makkelijker werken aan een behandelplan. Hier zijn enkele voorbeelden van vragen die je kunt stellen tijdens je afspraak:
- Welke behandelingsmogelijkheden zijn er voor mij?
- Hoe snel kan ik resultaten van mijn behandeling verwachten?
- Wat kan ik doen als mijn klachten verergeren?
- Kan ik iets aanpassen in mijn manier van leven waardoor mijn klachten kunnen verminderen?
- Wat moet ik doen als ik bijwerkingen van mijn medicijnen ervaar?
Je arts kan ook vragen stellen om je voortgang beter te begrijpen. Bereid je voor op vragen zoals:
- Zijn je klachten veranderd sinds je laatste bezoek?
- Kun je je dagelijkse activiteiten nog uitvoeren?
- Slaap je goed?
- Kun je je medicijnen goed innemen?
Door eerlijk te vertellen hoe je je voelt en door vragen te stellen, help je je dokter om een behandeling te kiezen die bij je past. Samen kunnen jullie werken aan een plan om je klachten te verminderen. Samen werken jullie aan een beter resultaat.
Hulp van patiëntenorganisaties
Er zijn verschillende patiëntenorganisaties die extra informatie en steun kunnen geven aan mensen met RA. Ze kunnen je helpen om beter te begrijpen wat RA is en wat je kunt doen. Ook kun je via hen in contact komen met anderen die RA hebben. Deze organisaties zijn onafhankelijk en ze bieden waardevolle hulp en informatie.
https://www.arthritis.org/diseases/rheumatoid-arthritis
https://reumanederland.nl/
https://reumanet.be/